Menu

LIV werkt evidence based

Evidence based news

Ons gedreven en creatief multidisciplinair team is gespecialiseerd in de terugkeerbegeleiding en bemiddeling van mensen met psychische aandoeningen, kanker, chronische klachten (pijn en vermoeidheid) en autisme. We streven naar een duurzame tewerkstelling in het regulier arbeidscircuit.
De gespecialiseerde begeleiding en bemiddeling op maat van de individuele competenties en beperkingen is gebaseerd op recent internationaal wetenschappelijk onderzoek (i.e. evidence based approach). LIV aanhetwerk rapporteert ook de tewerkstellingsresultaten en andere onderzoeksbevindingen in (inter)natonale tijdschriften. Hiervoor verwijzen we onder andere naar het artikel dat Yves Moriën, directeur en klinisch psycholoog, Annick Myszta, klinisch en neuropsychologe, en Jan Knapen, psychomotorisch therapeut en wetenschappelijk medewerker, publiceerden in ‘International Journal of Psychosocial Rehabilitation’.

iCARE voor mensen met psychische aandoeningen: doen wat werkt

Veelvoorkomende psychische aandoeningen zoals depressie, angststoornissen, burn-out, autisme en persoonlijkheidsproblemen gaan vaak gepaard met arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Psychische aandoeningen zijn volgens het Rijks Instituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (2018) de belangrijkste oorzaak van invaliditeit, namelijk in 36% van de gevallen; bij de bedienden zelfs 42%.
Het iCARE concept van LIV, de integratie van psychomotorische en mentale training in de re-integratie van personen met psychische aandoeningen, resulteerde in een tewerkstellingspercentage van 53% na maximaal 12 maanden begeleiding. Na drie maanden tewerkstelling was 98% aan het werk. Tijdens de begeleidingsperiode haakte 15% af.

Gedurende de periode van mei 2010 tot december 2018 namen 176 cliënten deel aan het onderzoek. Eenenvijftig procent van de cliënten hadden ook langdurige lichamelijke gezondheidsproblemen, hoofdzakelijk aandoeningen van het bewegingsapparaat zoals chronische pijn. Veel cliënten waren bij de start meer dan één jaar arbeidsongeschikt of werkloos. De verwijzing gebeurt door GTB, de ziekenfondsen en de VDAB. In 2018 verwezen GTB, de ziekenfondsen en de VDAB respectievelijk 76,44%, 16,38% en 7,18% van de cliënten.

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) is een internationaal erkende methode die mensen met een psychische kwetsbaarheid helpt bij het verkrijgen en behouden van een betaalde baan. Recent grootschalig onderzoek toont aan dat de combinatie van IPS met symptoom- en werk-gerelateerde oplossingsgerichte training (toegevoegde IPS) 84% effectiever is dan IPS alleen (Suijkerbuijk et al., 2017). Het I Care concept wordt beschouwd als toegevoegde IPS.

Een RIZIV rapport (2018) toont aan dat slechts 8.72% van de invalide werknemers met een psychische aandoening het werk gedeeltelijk hervat. De iCARE cliënten zijn langdurig zieke werknemers en werkzoekenden met psychische aandoeningen, vaak in combinatie met somatische gezondheidsproblemen, die na een lange inactiviteitsperiode op zoek zijn naar werk in het regulier arbeidscircuit. De vergelijking van het werkhervattingspercentage van het RIZIV (8.72%) met het tewerkstellingspercentage van de studie (53.41%) bevestigt de maatschappelijke relevantie van het iCARE concept.

De evidence based benadering van het iCARE concept wordt bevestigd door een zeer recent onderzoek naar de voorspellende factoren van negatieve stress bij werknemers (Fordjour et al., 2020). Negatieve stress wordt verklaard door 5 clusters van factoren: (1) leefstijlfactoren zoals tekort aan lichaamsbeweging, ongezonde voeding, roken, overmatig alcoholgebruik, (2) lichamelijke ziektes: hart- en vaataandoeningen, orthopedische klachten, medische voorgeschiedenis, (3) job attitudes zoals job ontevredenheid, weinig job voldoening, beperkte time management vaardigheden, (4) organisatie-gerelateerde factoren: weinig autonomie, hoge werkdruk, slechte werkomstandigheden, en (5) psychsociale factoren: slechte relaties met leidinggevenden en collega’s, pestcultuur, grensoverschrijdend gedrag, intimidatie.

LIV focust niet alleen op het versterken van de mentale en fysieke competenties en veerkracht van de cliënt maar zorgt ook voor een goede match met de werkvloer. Onze LIV coaches sleutelen aan de huidige of toekomstige job en organiseren indien nodig een coaching voor de leidinggevende om de (re)integratie van een werknemer met een functiebeperking vlot te laten verlopen.

Terug aan het werk na kanker

Naast ons onderzoek naar de effectiviteit van het iCARE programma voor cliënten met psychische aandoeningen plannen we in samenwerking met Kom op tegen Kanker een re-integratie onderzoek voor onze oncologische cliënten.

Het multidisciplinair onderzoek focust op de barrières en faciliterende (persoonsgebonden en organisatie-gerelateerde) factoren van re-integratie bij mensen met kanker. We zullen eveneens nagaan welke factoren een succesvolle re-integratie voorspellen. Voor deze studie baseren we ons eveneens op recente internationale studies.

Met onze iCARE methodiek ondersteunen we de mentale en fysieke veerkracht van oncologische cliënten. Daarnaast onderzoeken coach en cliënt samen de impact van eventuele restletsels van kanker (o.a. vermoeidheidsklachten en een verminderd concentratievermogen) op het werkvermogen. We bekijken welke aanpassingen op de werkvloer nodig zijn voor een succesvolle (re)integratie. Hierbij streven we naar een positieve interactie met de werkcontext en een intensieve samenwerking met de medisch adviseurs van de ziekenfondsen, de behandelende artsen en andere hulpverleners.

Burn-out en bewegen: paradox?

In ons literatuuroverzicht rond de effectiviteit van lichaamsbeweging in de preventie en behandeling van burn-out rapporteerden we dat burn-out geassocieerd is met een ontregeling van de werking van het autonome zenuwstelsel. Dit verband wordt bevestigd in een recent longitudinaal onderzoek (Wekenborg et al., 2019). Een literatuuroverzicht van 12 studies toont aan dat lichaamsbeweging aangepast aan de ernst van de burn-out klachten de ontregeling van het autonome zenuwstelsel kan corrigeren.

In haar doctoraatsonderzoek concludeert de Vries (2017) dat bewegingsprogramma’s resulteren in een sterk positief effect op de uitputtingssymptomen en een matig positief op de professionele effectiviteit (werkzaamheid) bij mensen met een burn-out.

Vicieuze cirkel

Mensen met werk-gerelateerde vermoeidheidsklachten bewegen minder; anderzijds ervaren mensen die veel bewegen ervaren minder vermoeidheidsklachten en een verbeterde fitheid. Het is dus belangrijk regelmatig te bewegen bij vermoeidheid. Echter, vermoeidheid en een tekort aan energie zijn lastige barrières om te starten met bewegen. Hierdoor komen mensen in een vicieuze cirkel terecht: vermoeidheid zorgt voor minder lichaamsbeweging en een tekort aan fysieke activiteit leidt tot meer vermoeidheid, een verzwakte fitheid en gezondheidsklachten…
Cliënten met een ernstige burn-out hebben nood aan een professionele en motiverende begeleiding door een kinesitherapeut/psychomotorisch therapeut om hun hindernissen om te bewegen (o.a. extreme vermoeidheid, energieverlies, psychosomatische klachten) te overwinnen en stapsgewijs lichaamsbeweging in hun dagelijks leven te integreren. De focus van de begeleiding ligt op het gedoseerd bewegen en het (leren) herkennen van lichaamssignalen. Cliënten/werknemers met een burn-out gaan vaak over hun grenzen. Door het combineren inspanning en ontspanning leert de cliënt zijn/haar lichaamssignalen herkennen. Hierdoor leert de persoon herstelmomenten inbouwen waardoor de negatieve spiraal naar fysieke en mentale uitputting wordt doorbroken. Focus je tijdens het bewegen niet jouw prestatie (tijd of afstand), maar wel op jouw lichaamsbewustzijn (ontspannen ademhaling en bewegingspatroon).

Referenties

Fordjour, G., Chan, A., Fordjour, A. (2020). Exploring potential predictors of psychological distress among employees: A Systematic Review. International Journal of Psychiatric Research, 3(1), 1-11.

Knapen, J., Myszta, A., & Moriën, Y. (2019). Augmented individual placement and support for people with serious mental illness: the results of a pilot study in Belgium. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 22(2), 11- 21.

Knapen, J, Myszta, A., & Moriën, Y. (2018). Resultaten van integratie van mentale en psychomotorische training bij arbeidsrehabilitatie voor mensen met psychische aandoeningen. Tijdschrift voor Psychiatrie, 60 (4), 258 – 262.

Knapen, J., Moriën, Y, & Vancampfort, D. (2017). Evidentie voor lichaamsbeweging in de preventie en behandeling van burn-out. Neuron, 22(4), 6-10.

Rijks Instituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (2018). Gedeeltelijke werkhervatting met toestemming van de adviserende artsen bij arbeidsongeschikte gerechtigden. Werknemersregeling periode 2013 – 2016.

Suijkerbuijk, Y., Schaafsma, F., van Mechelen, J., Ojajärvi, A., Corbière, M., & Anema, J. (2017). Interventions for obtaining and maintaining employment in adults with severe mental illness, a network meta-analysis. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 9. Oxford: Cochrane Collaboration.

Vries, J. de (2017). Exercise as intervention to reduce burnout. Nijmegen: Radboud Universiteit.

Wekenborg, M., Hill, L., Thayer, J., Penz, M., Wittling, R., & Kirschbaum, C. (2019). The longitudinal association of reduced vagal tone with burnout. Psychosomatic Medicine, 81(9), 791-798.

© LIV aan het werk 2024 - Privacyverklaring